Ο Cohen Mansfield (2007) σημείωσε ότι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν κήπους είναι οι καιρικές συνθήκες. Μπορεί να έχει πολύ ζέστη, πολύ κρύο, πολύ αέρα κ.λπ. Σε έναν θεραπευτικό κήπο θα πρέπει να μπορεί κανείς να απολαμβάνει τον χώρο ανεξαρτήτως καιρού, αν και σαφώς πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για τη μεγιστοποίηση της προστασίας από τον ήλιο, τον άνεμο ή τη βροχή και αυτό πρέπει να αποτελεί βασική σκέψη σε κάθε σχεδιασμό. Καταφύγια πρέπει να υπάρχουν είτε δίπλα από ένα υπάρχον κτίριο είτε από χτιστά χαρακτηριστικά, όπως τοίχοι, καφασωτά με φυτά, πέργκολες, θερμοκήπια ή τούνελ με φυτά.
Σε κάποιους κήπους μπορεί να είναι χρήσιμο να υπάρχει κάποιο είδος «ενδιάμεσου» μεταβατικού χώρου που να συνδέει το εσωτερικό με το εξωτερικό, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να βγαίνουν έξω στον κήπο με οποιοδήποτε καιρό και να μπορούν να αλλάζουν ή να εγκλιματίζονται στο φως και τον καιρό. Αυτός ο «ενδιάμεσος» χώρος μπορεί να έχει τη μορφή βεράντας, προθάλαμου ή στεγασμένου χώρου ακριβώς μετά τις πόρτες εισόδου/εξόδου. Είναι ενδιαφέρον να ληφθούν υπόψη αυτοί οι χώροι για τους πληθυσμούς που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, καθώς επιτρέπουν:
- Ορατότητα του εξωτερικού χώρου
- Ένα προστατευμένο μέρος για να αποφασίσει κανείς αν θα βγει ή όχι
- Έναν χώρο για υπαίθριες δραστηριότητες σε περίπτωση κακοκαιρίας, όπως η τοποθέτηση φυτών σε γλάστρες.
- Ένα μέρος για να βάζουν και να βγάζουν ρούχα και παπούτσια εξωτερικού χώρου.
Ακολουθούν προτάσεις και αναφορές για τα είδη προστασίας για κάθε καιρική συνθήκη.
Ήλιος – δημιουργία σκιάς
Για πολλές χώρες του νότου αυτό είναι ένα βασικό ζήτημα. Συνιστάται να διερευνήσετε πώς κινείται η σκιά στον χώρο πριν σκεφτείτε τη διάταξη του σχεδιασμού. Η μεσημεριανή σκιά, μπορεί να μην είναι η πιο σημαντική σκιά που πρέπει να σκεφτείτε, γιατί ενώ είναι η πιο ζεστή ώρα της ημέρας, συνήθως κανείς δεν χρησιμοποιεί τον κήπο εκείνες τις ώρες. Μπορεί να είναι πιο σημαντικό να σκεφτείτε την πρωινή και την απογευματινή σκιά. Η σκιά στον κήπο θα σχεδιαστεί σε τρία βήματα:
- Μελέτη των υφιστάμενων σκιερών περιοχών το πρωί και το απόγευμα (π.μ. και μ.μ.).
- Σχεδιασμός της δημιουργίας σκιάς την άνοιξη και το καλοκαίρι. Μην ξεχάσετε να αφήσετε χώρο για ηλιόλουστα σημεία κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
- Επιλογή των διάφορων δέντρων ή των κατασκευών που θα δημιουργήσουν τη σκιά.
Σε έναν θεραπευτικό κήπο συνηθίζεται να σχεδιάζεται η ανάγκη για σκιά μετά τις δραστηριότητες που έχουν προγραμματιστεί για τους χρήστες του κήπου. Κάθε θεραπεία/δραστηριότητα μπορεί να έχει διαφορετική λύση για σκιά. Για παράδειγμα:
Περπάτημα: Αψίδες, πέργκολες, δέντρα
Κηπουρική: Πανιά, ομπρέλες
Χειροτεχνίες: Πέργκολες, ομπρέλες, τέντες
Χαλάρωση: Δέντρα, πέργκολες
Κοινωνική συγκέντρωση: Πέργκολες, ομπρέλες, τέντες
Άθληση: Δέντρα
Καλό είναι να υπάρχει ένας συνδυασμός με μόνιμες λύσεις και προσωρινές λύσεις για τη σκιά. Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι δύο. Ένα παράδειγμα είναι στη ζώνη κηπουρικής, μπορεί να χρειάζεται όλο τον ήλιο που μπορεί να έχει κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης, αλλά να χρειάζεται μερική προστασία όταν εργάζεστε εκεί το καλοκαίρι.
Αναφορές και προτάσεις για διάφορα είδη σκίασης:
Τα δέντρα είναι θαυμάσια προστασία από τον ήλιο, αλλά χρειάζονται χρόνο για να γίνουν αρκετά μεγάλα ώστε να προσφέρουν καλή σκιά και μερικές φορές το μέγεθος του κήπου δεν επιτρέπει ένα μεγάλο δέντρο για σκιά. Τα φυλλοβόλα δέντρα είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για χώρους όπου θα υπάρχει κίνηση, όπως οι χώροι για άθληση και για περπάτημα*. Αυτά τα δέντρα δίνουν μια μεγάλη έκταση κάτω από τη φυλλωσιά για να κινείστε με άνεση και το χειμώνα είναι ωραίο να νιώθετε τη ζέστη του ήλιου ακόμα και όταν κάνετε άσκηση. Θυμηθείτε να φυτεύετε δέντρα υπολογίζοντας τη σκιά που θέλετε! Για προτάσεις δέντρων που δημιουργούν σκιά, ανατρέξτε στο κεφάλαιο Φυτά .
*Είναι πολύ σημαντικό να καθαρίζετε τα φύλλα το φθινόπωρο για την αποφυγή κινδύνων πτώσης. Εάν αυτό αποτελεί ζήτημα, είναι προτιμότερο να σχεδιάσετε πολυετή δέντρα.
Οι πέργκολες είναι εύκολες και φτηνές στην κατασκευή τους. Η κατασκευή μπορεί να είναι ξύλινη ή μεταλλική και πρέπει να στερεωθεί στο έδαφος σε τσιμεντένια βάση. Προσέξτε όταν επιλέγετε το υλικό σκίασης, ώστε να μην δημιουργεί ανεπιθύμητη σκιά με ενοχλητικά σχέδια. Δείτε την εικόνα 31. Μερικές προτάσεις για το υλικό της σκίασης σε πέργκολες (όχι για πλήρης κατασκευή στέγης) είναι το ρείκι, το καλάμι ή το καραβόπανο, που απεικονίζονται παρακάτω (εικόνες 32 α –δ). Όταν σχεδιάζετε την πέργκολα, φροντίστε να αφήσετε χώρο γύρω της ώστε να μπορείτε να μετακινήσετε τα έπιπλα όταν η σκιά μετακινείται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Δείτε την εικόνα 32ε.
Εικόνα 31. Ενοχλητικό σχέδιο δημιουργείτε στο δάπεδο αντί για ενιαία σκιά. Φωτογραφία JTP.
a) Ρείκι
b) Καραβόπανο με ειδική επεξεργασία
c) Καλάμια
d) Αψίδες
e) Διαθέσιμος χώρος γύρω από την πέργκολα για να «πιάνει» τη σκιά όλη μέρα
Οι αψίδες είναι κυρίως για διακόσμηση, αλλά μπορούν να τοποθετηθούν κατά μήκος ενός μονοπατιού για να δώσουν την αίσθηση σκιάς. Δεν είναι πάντα εύκολο να βρείτε αψίδες στο σωστό μέγεθος, καθώς οι περισσότεροι κήποι δεν ζητούν πλάτος μονοπατιού 1,80. Σκεφτείτε να «σχεδιάσετε» τη δική σας αψίδα. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια πιο γρήγορη επιλογή. Το πλεονέκτημα των αψίδων είναι ότι μπορείτε να έχετε άμεσα αποτελέσματα με αναρριχώμενα φυτά ταχείας ανάπτυξης.
Θερμοκρασία και βροχόπτωση
Δεν μπορείτε να κάνετε πολλά πράγματα για τη ζέστη και η καλύτερη συμβουλή είναι να δημιουργήσετε ένα μικροκλίμα με φυτά. Η χρήση όσο το δυνατόν λιγότερης πέτρας και όσο το δυνατόν περισσότερου πράσινου είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειώσετε τη θερμοκρασία στον Θεραπευτικό Κήπο.
Η πολύ χαμηλή θερμοκρασία είναι επίσης μια δύσκολη συνθήκη για τη χρήση του κήπου. Η χρήση ενός θερμαινόμενου θερμοκηπίου είναι από πολλές απόψεις μια καλή λύση για την αποφυγή του κρύου. Το θερμοκήπιο μπορεί να χτιστεί μακριά από τα κτίρια και να περιβάλλεται από έναν κήπο. Με αυτόν τον τρόπο οι χρήστες θα πρέπει να κάνουν μόνο μια μικρή βόλτα έξω, ενώ θα έχουν την αίσθηση ότι «βρίσκονται στον κήπο», καθώς και ότι εξακολουθούν να προστατεύονται από τις δυσμενείς θερμοκρασίες. Κατά τον σχεδιασμό ενός θερμοκηπίου για θεραπείες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξής:
- Μέγεθος. Για να μπορέσει μια ομάδα 8-10 ατόμων να καθίσει και να εργαστεί άνετα στο θερμοκήπιο, θα πρέπει να έχει ελάχιστο μέγεθος 22-25 τ.μ. (4,2 x 5,6 μέτρα ).
- Το φως στο θερμοκήπιο μπορεί να είναι έντονο, ακόμη και αν έξω έχει συννεφιά. Πρέπει να τοποθετούνται καραβόπανα ή ρυθμιζόμενοι μουσαμάδες στην οροφή για να προστατεύουν από το έντονο φως.
- Τα τζάμια πρέπει να είναι γυαλί ασφαλείας για να αποφευχθεί ο κίνδυνος να κοπεί κάποιος από το γυαλί σε περίπτωση ατυχήματος.
- Να διαθέτει ρεύμα και μια πρίζα για να μπορεί να συνδεθεί ένα μικρό αερόθερμο ή ένα φως κ.λπ. Έτσι το θερμοκήπιο θα χρησιμοποιείτε και τις σκοτεινές μέρες του χειμώνα, όταν δεν υπάρχει φυσικό φως του ήλιου για να θερμανθεί ο χώρος.
- Προβλέψτε ένα δάπεδο που καθαρίζεται εύκολα, όπως για παράδειγμα πλακόστρωτο.
- Ελέγξτε ότι το θερμοκήπιο διαθέτει συρόμενες πόρτες που ανοίγουν εύκολα και είναι αρκετά φαρδιές για τους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων.
Τα περισσότερα θερμοκήπια στο εμπόριο δεν είναι κατάλληλα για χρήση από άτομα με φυσικούς περιορισμούς. Πιθανότατα θα παραδίδονται με μια κλασική προεξοχή στην πόρτα, την οποία πρέπει να υπερπηδήσετε κατά την είσοδο στο θερμοκήπιο. Σκεφτείτε την πιθανή θέση μιας ράμπας όταν επιλέγετε την τοποθεσία του θερμοκηπίου.
Αν και δεν σχετίζονται με τη θεραπευτική χρήση, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ορισμένα ζητήματα όσον αφορά στην τοποθεσία του θερμοκηπίου. Επιλέξτε μια τοποθεσία με στέρεο έδαφος, με καλή αποστράγγιση και εξετάστε το ενδεχόμενο μιας βάσης από σκυρόδεμα για ένα καλό πλακόστρωτο. Τοποθετήστε το θερμοκήπιό σας 10 μέτρα μακριά από μεγαλύτερα δέντρα, αν έχετε τη δυνατότητα να το κάνετε. Αυτό είναι σημαντικό από άποψη σκιάς, αλλά και επειδή τα δέντρα ρίχνουν κλαδιά που μπορούν να προκαλέσουν ζημιές στην οροφή και τους τοίχους. Τα περισσότερα δέντρα ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να καθαρίζετε τις υδρορροές πολύ πιο συχνά. Λάβετε επίσης υπόψη σας ότι ορισμένα είδη δέντρων εκκρίνουν κολλώδεις χυμούς που κολλάνε σε οτιδήποτε βρίσκεται κοντά τους. Αν συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να πλένετε τα τζάμια πιο συχνά για να αποτρέψετε την ανάπτυξη μούχλας και μυκήτων, καθώς και τη μείωση της ποσότητας του φωτός.
Κάποια θερμοκήπια καλής ποιότητας, για θεραπευτική χρήση:
- «Πράσινο δωμάτιο», Willab Garden
- Μαρκίζα/Πορτοκαλεώνα, Dancover
- ACD
Άνεμος
Ανάλογα με τη γεωγραφική κατάσταση, ο άνεμος μπορεί να αποτελέσει σημαντικό ζήτημα για να μπορέσετε να περάσετε χρόνο έξω. Ορισμένες εκτιμήσεις αναφέρθηκαν στην ενότητα 2.2, κατά τον σχεδιασμό της τοποθεσίας του θεραπευτικού κήπου.
Υπάρχουν δύο πραγματικά βασικές προσεγγίσεις για την τροποποίηση του ανέμου:
- Εκτροπή των ροών του ανέμου, για την παροχή προστασίας.
- Διασκόρπιση της ενέργειας του ανέμου μέσω της τριβής, για τη μείωση της ταχύτητας του ανέμου.
Συνήθως δεν είναι δυνατόν η αλλαγή της μορφής των κτιρίων ή του εδάφους, όμως μπορείτε να παρέχετε προστασία με δέντρα, θάμνους και φράχτες. Όσο πιο πυκνό είναι το προστατευτικό, τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση στην ταχύτητα του ανέμου, αλλά τόσο μικρότερη είναι η περιοχή που επηρεάζει ο άνεμος. Τα συμπαγή αντιανεμικά φράγματα μπορούν να δημιουργήσουν υπερβολικό θόρυβο. Όταν χρησιμοποιείται ένας πιο διαπερατός αντιανεμικός φράχτης, όπως μια σειρά θάμνων, η επιρροή στην ταχύτητα του ανέμου θα είναι μικρότερη, αλλά η περιοχή που επηρεάζεται από τον άνεμο θα είναι μεγαλύτερη. Ένας συνδυασμός διαπερατού φράγματος και φυτών μπορεί να είναι η πιο αποτελεσματική λύση.