Τα «σκληρά τοπία» εξακολουθούν να υπερτερούν σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την Ευρώπη. Οι επιφάνειες από σκυρόδεμα και άσφαλτο τοποθετούνται σε αφθονία και γίνονται μάλιστα δημοφιλείς οι αιχμηρές ακμές και τα μεταλλικά χαρακτηριστικά. Σε αντίθεση βρίσκουμε λιγότερο «μαλακά τοπία» που αντιπροσωπεύουν λιβάδια, βλάστηση και οργανικά υλικά. Αυτό δεν θα ήταν μεγάλο θέμα αν δεν γνωρίζαμε ότι τα μαλακά τοπία έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τα ποσοστά καρκίνου, παχυσαρκίας, κατάθλιψης και άλλων μη μεταδοτικών νοσημάτων (Stigdotter et al. 2011). Μπορούμε επίσης να παρατηρήσουμε ότι η αντίδραση και η συμπεριφορά των ανθρώπων αλλάζει ανάλογα με το είδος του τοπίου που έχουμε γύρω μας. Το μαλακό τοπίο προάγει έναν πιο ήρεμο ρυθμό και η τάση μας είναι να επιβραδύνουμε, να παρατηρούμε και να χαλαρώνουμε. Το τοπίο με σκληρές επιφάνειες προκαλεί γρήγορους ρυθμούς ζωής και αισθήματα επιθετικότητας και άγχους.
Εκτός από τα ψυχολογικά οφέλη, οι μαλακές επιφάνειες που περιέχουν βλάστηση βελτιώνουν συνολικά την ποιότητα στον χώρο πρασίνου διότι:
- Ενισχύουν τη βιοποικιλότητα
- Αποκαθιστούν τους βιότοπους
- Μειώνουν το φαινόμενο της θερμικής νησίδας
- Μειώνουν την απορροή όμβριων υδάτων
- Προωθούν τη θετική αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και φύσης
Αυτή η γνώση έχει μεγάλη αξία κατά το σχεδιασμό θεραπευτικών κήπων και την προσπάθεια να διατηρηθεί η αναλογία 40:60 σκληρές/μαλακές επιφάνειες. Αυτό το κεφάλαιο χωρίζεται σε δύο μέρη: Σκληρές Επιφάνειες, όπου συζητάμε διάφορες επιστρώσεις για μονοπάτια, διαδρόμους και χώρους δραστηριοτήτων, και Μαλακές Επιφάνειες, όπου συζητάμε την ποιότητα του εδάφους και την προετοιμασία του εδάφους πριν από τη φύτευση.
Αφού αποφασίσετε ποιες πλακοστρώσεις και τι είδους χώμα θα χρησιμοποιήσετε, είναι καλή ιδέα να δημιουργήσετε έναν ειδικό χάρτη κήπου όπου θα συμβουλεύεστε κατά τη διάρκεια της κατασκευής του θεραπευτικού κήπου. Δείτε παρακάτω.
Εικόνα 27. Υπόμνημα για τις σκληρές και μαλακές επιφάνειες στον κήπο. Ένδειξη για το είδος των μονοπατιών, του χώματος και το απαιτούμενο βάθος. Χάρτης από JTP.
Οι σκληρές επιφάνειες είναι βασικά στοιχεία σε όλους τους εξωτερικούς χώρους, επειδή παρέχουν μια ασφαλή επιφάνεια για περπάτημα καθώς και έναν οδηγό κατεύθυνσης για άτομα με μειωμένη μνήμη ή όραση. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι επίπεδες, αντιολισθητικές και χωρίς κινδύνους για να σκοντάψει κανείς. Πρέπει να φαίνονται και να αισθάνονται ασφαλείς. Μια λεία επιφάνεια, που δεν έχει αντανάκλαση, είναι σημαντική. Η επίτευξη αυτού του στόχου δεν είναι πάντα εύκολη, διότι η επιλογή δεν πρέπει να δυσκολεύει τα άτομα που περπατούν με συρτό βάδισμα ή που χρησιμοποιούν βοηθήματα βάδισης.
Η χρωματική αντίθεση των άκρων μπορεί να είναι χρήσιμη για άτομα με μειωμένη όραση. Εάν η άκρη χρειάζεται να υπερυψωθεί για να αποτρέψει τα τροχήλατα βοηθήματα βάδισης να πέσουν από την άκρη του μονοπατιού, τότε αυτό θα πρέπει να συζητηθεί. Οι υπερυψωμένες άκρες μπορεί να επιφέρουν πρόσθετο κόστος και μπορεί επίσης να προκαλέσουν κινδύνους να σκοντάψει κάποιος.
Το χρώμα του μονοπατιού πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά, καθώς ορισμένες αποχρώσεις προκαλούν αντανάκλαση. Εάν επιλεγούν σκυρόδεμα, πλάκες ή κυβόλιθοι ως υλικό μονοπατιών, θα πρέπει να είναι βαμμένα. Η άσφαλτος δεν δημιουργεί προβλήματα αντανάκλασης, εκτός αν είναι υγρή. Ωστόσο, η άσφαλτος δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη αισθητικά.
Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα κατά την επιλογή υλικών για την πλακόστρωση ενδέχεται να είναι οι περιοχές στις οποίες χρησιμοποιούνται περιπατητήρες ή άλλα βοηθήματα βάδισης. Είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι ρωγμές και οι αρμοί διαστολής. Οι αρμοί διαστολής στο σκυρόδεμα δεν πρέπει ποτέ να έχουν πλάτος μεγαλύτερο από 4 χιλιοστά. Η αρμολόγηση των πλακών δεν συνιστάται, καθώς μακροπρόθεσμα προκαλεί προβλήματα με την ανάπτυξη ζιζανίων.
Ακολουθούν προτάσεις υλικών πεζοδρομίου με μία σύντομη περιγραφή, καθώς και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του καθενός. Πρόκειται για έναν οδηγό και όχι για τεχνική περιγραφή.
Αποσυντεθειμένος γρανίτης
Ο αποσυντεθειμένος γρανίτης ή DG είναι ένα ιδανικό υλικό για γερά μονοπάτια όπου επιδιώκεται μια φυσική εμφάνιση. Είναι το σημείο όπου το σκληρό τοπίο συναντά το μαλακό τοπίο: μια ανθεκτική επιφάνεια με φυσικές ιδιότητες. Η ανθεκτικότητά του στην έντονη φθορά της κυκλοφορίας λειτουργεί καλά για μονοπάτια που καθημερινά μεταφέρουν πεζούς και οχήματα. Είναι οικονομικά προσιτό, φιλικό προς το περιβάλλον και είναι μια αισθητικά ευχάριστη εναλλακτική λύση σε σχέση με τα παραδοσιακά υλικά σκληρών τοπίων. Το DG είναι γρανίτης ο οποίος διασπάται φυσικά σε χαλίκι και άμμο λόγω της πίεσης εκατομμυρίων ετών στο υπέδαφος. Οι στερεές πέτρες λατομείου και τα ανακυκλωμένα υλικά μπορούν επίσης να θρυμματιστούν προσεκτικά, να διαμορφωθούν σε μέγεθος και να αναμειχθούν σε αδρανή υλικά που μιμούνται τη σύνθεση του αποσυντεθειμένου γρανίτη, ώστε να έχετε ακόμη περισσότερα φυσικά χρώματα για να επιλέξετε.
Το DG πρέπει να έχει βάθος 10 εκ. και πρέπει να χρησιμοποιείται σε μια προ-επεξεργασμένη επιφάνεια, για παράδειγμα σε 10 εκ. συμπιεσμένο αδρανές υλικό ή βάση δρόμου (Zahorra). Αυτό σημαίνει, για τους πεζόδρομους, αφαίρεση οποιουδήποτε υπάρχοντος επιφανειακού υλικού για την εκσκαφή περίπου 20 εκ. από το τέλος της διαβαθμισμένης κλίσης. Λάβετε υπόψη ότι αυτό θα δημιουργήσει πολλά κυβικά μέτρα υπολειμματικών υλικών.
Διαχωριστικά
Πρέπει να χρησιμοποιούνται διαχωριστικά για να χωριστεί το γειτονικό χώμα ή η άμμος από τον αποσυντεθειμένο γρανίτη. Τα διαχωριστικά μπορούν να κατασκευαστούν από οποιαδήποτε υλικά, όπως κυβόλιθους, σκληροποιημένο ξύλο* ή μέταλλο. Τα μεταλλικά διαχωριστικά από χάλυβα ή αλουμίνιο διατηρούν το σχήμα τους και η ευελιξία τους επιτρέπει τη δημιουργία όποιας καμπύλης χρειαστεί όταν πρόκειται για παρτέρια κήπου ή καμπύλες μονοπατιών. Η δύναμη του μεταλλικού διαχωριστικού δεν θα το αφήσει να ραγίσει στο κρύο, δεν θα μετατοπιστεί όταν γίνονται εργασίες συντήρησης και δεν θα διαβρωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Εάν ο σκοπός του διαχωριστικού είναι να διευκολύνει τον προσανατολισμό για άτομα με προβλήματα όρασης ή δυσκολίες ισορροπίας, σας συμβουλεύουμε να χρησιμοποιήσετε διαφορετικό χρώμα από το μονοπάτι, ώστε να ξεχωρίζει.
*Το ξύλο που έχει υποστεί επεξεργασία υπό πίεση, για παράδειγμα ξύλο με τη σφραγίδα UC4 (American Wood Protection Association), εάν πρόκειται να θαφτεί, τότε θα ξέρετε ότι έχει επεξεργαστεί για επαφή με το έδαφος.
Πλεονέκτημα: φθηνότερο από οποιαδήποτε άλλο πλακόστρωτο, εύκολο στην επισκευή, φυσική εμφάνιση με αποχρώσεις της φύσης γύρω σας (χρήση βράχων της περιοχής). Είναι δυνατόν να δημιουργήσετε αυτό το πλακόστρωτο μόνοι σας, αν και χρειάζεται ένα ειδικό μηχάνημα για να συμπιεστεί.
Μειονέκτημα: μπορεί να γίνει μαλακό όταν βρέξει πολύ. Δεν συνιστάται όταν θα χρησιμοποιούνται βοηθήματα βάδισης, καθώς οι μικροσκοπικές πέτρες μπορούσαν να δώσουν την αίσθηση της ανασφάλειας.
Σταθεροποιημένο DG
Ο αποσυντεθειμένος γρανίτης μπορεί να σταθεροποιηθεί με φυσικούς συνδετικούς παράγοντες, όπως το Organic-Lock και τα Stabilizer Solutions. Αυτά τα συνδετικά βοηθούν στη δημιουργία μιας ανθεκτικής επιφάνειας που αντιστέκεται στις διαβρωτικές δυνάμεις των καιρικών συνθηκών ή της βαριάς κυκλοφορίας – ενώ παράλληλα διατηρείται η φυσική αισθητική που ίσως επιδιώκετε εξ αρχής.
Πλεονέκτημα: Η επιφάνεια θα διατηρήσει μια φυσική εμφάνιση γρανίτη. Η επιφάνεια δεν θα μαλακώνει όταν βρέχει
Μειονέκτημα: Εάν υπάρξει ζημιά στην επιφάνεια είναι δύσκολο να επισκευαστεί χωρίς να ξαναφτιάξετε ένα μεγάλο μέρος της στρωμένης περιοχής.
Σταμπωτό τσιμέντο
Το τσιμέντο με σταμπωτό μοτίβο είναι μια τεχνική ενσωμάτωσης χρωμάτων και σχεδίων σε φρέσκο τσιμέντο. Χρησιμοποιείται σε βεράντες και πλακοστρώσεις, αναδημιουργώντας την εμφάνιση αυθεντικών υλικών όπως πέτρες, σχιστόλιθοι και ξύλο χωρίς το σχετικό υψηλό κόστος αυτών των φυσικών προϊόντων.
Το τσιμέντο τοποθετείται πάνω σε συμπιεσμένο και σταθερό υπόστρωμα/οδόστρωμα (10 εκ.). Αφού εγκατασταθεί η αποστράγγιση, τοποθετείται σκυρόδεμα με ίνες υψηλής αντοχής και ισοπεδώνεται ώστε να δημιουργηθεί κλίση 2% για φυσική αποστράγγιση. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές. Ορισμένες εταιρείες χρησιμοποιούν οικοδομικά πλέγματα από χάλυβα για να δώσουν τη σωστή κλήση στα μονοπάτια πριν από την έγχυση του σκυροδέματος.
Αφού γίνει η επιθυμητή στάμπα, η επιφάνεια στεγανοποιείται με κερί.
Είναι σημαντικό να χαράζετε το τσιμέντο ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος επιφανειακών ρωγμών. Οι χαρακιές, λειτουργούν απορροφώντας τη φυσική κίνηση που εμφανίζεται στο έδαφος.
Η προετοιμασία είναι η ίδια όπως και για άλλα μονοπάτια. Αφαιρείται με εκσκαφή το υπάρχον επιφανειακού υλικό, περίπου 20 εκ βάθος, από το τέλος του διαβαθμισμένου πρανούς. Λάβετε υπόψη ότι έτσι θα δημιουργηθεί πολύ υλικό για ανακύκλωση.
Εικόνα 29. Σταμπωτό τσιμέντο. Φωτογραφία JTP
Πλεονέκτημα: Γρήγορη εγκατάσταση. Φθηνότερο από τη χρήση πέτρας πλακόστρωσης, μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων, δημιουργεί μια σταθερή επιφάνεια για να την χρησιμοποιούν όλοι με ασφάλεια.
Μειονέκτημα: Πρέπει να εγκατασταθεί από επαγγελματίες και υπό συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες για βέλτιστα αποτελέσματα. Η πρόσβαση για τα μηχανήματα είναι απαραίτητη. Για παράδειγμα, αυτό θα ήταν δύσκολο σε αυλές που ΔΕΝ έχουν πρόσβαση στο δρόμο παρά μόνο μέσω των κτιρίων. Ο παγετός μπορεί να αποτελέσει ζήτημα όταν πρόκειται για αποτελέσματα μακράς διάρκειας. Η εκ νέου στεγανοποίηση μπορεί να είναι απαραίτητη κάθε 2-3 χρόνια για να διατηρηθεί ένα βέλτιστο φινίρισμα.
Πέτρα πλακόστρωσης ή φυσική πέτρα:
Οι πέτρες πλακόστρωσης και φυσικές πέτρες θα δώσουν το πιο μακροχρόνιο και κομψό αποτέλεσμα. Εάν η περιοχή σας είναι γνωστή για την παράδοση στην πλακόστρωση με φυσική πέτρα, αυτή θα ήταν μια ενδιαφέρουσα επιλογή.
Όπως και για όλες τις άλλες πλακοστρώσεις, είναι απαραίτητο να αφαιρέσετε τυχόν γρασίδι ή υπάρχουσες σκληρές επιφάνειες στον χώρου που θα τοποθετήσετε τις πέτρες. Για πεζόδρομους, σκάψτε σε 20 εκ. βάθος από τις άκρες της διαβαθμισμένης πρανούς. Χρησιμοποιήστε αλφάδι για να ισοπεδώσετε την περιοχή με κλίση 2% για να εξασφαλίσετε τη σωστή αποστράγγιση του νερού.
Ένα ισχυρό υπόστρωμα είναι απαραίτητο για μια μακροχρόνια, δομικά υγιή εγκατάσταση με πέτρες. Χρειάζεται ένας συμπιεστής ή μια πλάκα συμπίεσης για τη συμπίεση του εδάφους ή του χαλικιού. Η βάση αυτή, τοποθετείται σε βάθος 4-5 εκ, συμπιέζοντας δύο φορές με τον συμπιεστή πριν από την επόμενη αύξηση των 4-5 εκ.
Μετά την τοποθέτηση της βάσης, πρέπει να την καταβρέξετε με λάστιχο και να τη συμπιέσετε μέχρι να φτάσει σε επίπεδο συμπίεσης 95%.
Τέλος, πριν την τοποθέτηση των επιλεγμένων πετρών, πρέπει να σκορπίσετε αιχμηρή άμμος επίστρωσης σε ολόκληρη τη βάση. Είναι σημαντικό η κοσκινισμένη άμμος επίστρωσης να είναι επίπεδη πριν προχωρήσετε.
Πλεονέκτημα: Ένα μακράς διάρκειας πεζοδρόμιο με εξαιρετικές επιδόσεις. Πολύ ωραία δυνατότητα χρήσης των παραδοσιακών πετρών από τη γεωγραφική περιοχή.
Μειονέκτημα: Είναι ακριβό. Συνιστάται η επαγγελματική εγκατάσταση. Εάν σας αρέσει να χρησιμοποιείτε καμπύλες και φυσικές γραμμές, είναι δύσκολο να κάνετε μια τέλεια κοπή σε κάποιες πέτρες πλακόστρωσης.
Κλίσεις και ράμπες
Οι κλίσεις πρέπει να είναι σταδιακές και να υπάρχουν εμφανείς κουπαστές, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα άτομα αισθάνονται σταθερότητα και άνεση. Δείτε επίσης την ισχύουσα νομοθεσία της κάθε χώρας, αν και συνήθως απαιτούνται κουπαστές για κάθε κλίση 1:20 ή μεγαλύτερη. Επιπλέον, είναι καλή ιδέα να παρέχονται σκαλοπάτια ως εναλλακτική λύση στις ράμπες.
Μαλακές επιφάνειες
Με τον όρο μαλακές επιφάνειες, αναφερόμαστε σε όλες τις επιφάνειες που καταλαμβάνουν τα φυτά στον κήπο. Οι παρακάτω παράγοντες πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την προσθήκη ή τη βελτίωση του χώματος:
- Επιλογή φυτών: διαφορετικά φυτά ευδοκιμούν με διαφορετικούς τύπους χώματος.
- Τόπος που θα καλλιεργήσετε τα φυτά: σε υπερυψωμένα παρτέρια, απευθείας στο υπάρχον έδαφος ή σε γλάστρες.
- Μέγεθος των φυτών: αυτό καθορίσει το βάθος του καλού χώματος που απαιτείται.
Στους θεραπευτικούς κήπους, οι μαλακές επιφάνειες είναι πολύ σημαντικές, καθώς επιδιώκεται μια πολύ υψηλή βιοποικιλότητα φυτών σε όλα τα επίπεδα: στο έδαφος, σε υπερυψωμένα παρτέρια, θάμνους, δέντρα και αναρριχώμενα φυτά. Ακολουθούν δύο επιλογές για τη δημιουργία μαλακών επιφανειών: Φύτευση απευθείας στο έδαφος ή Φύτευση σε υπερυψωμένα παρτέρια. Συνήθως υπάρχει ένας συνδυασμός και των δύο σε θεραπευτικούς κήπους. Η επιλογή της χρήσης γλαστρών ή υπερυψωμένων παρτεριών και σε ποιο ποσοστό εξαρτάται από:
- Τους χρήστες π.χ. ηλικιωμένος πληθυσμός ή χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων.
- Ο τύπος χώματος. Σε πολύ σκληρό αργιλώδες έδαφος θα ήταν ακριβό και δύσκολο να προετοιμαστεί και να καλλιεργηθεί και ευκολότερο να υψωθούν τα παρτέρια.
- Μολυσμένο έδαφος.
- Ανάγκη για βοήθεια με τη συντήρηση
Φύτευση απευθείας στο έδαφος
Όλα τα δέντρα και οι θάμνοι φυτεύονται συνήθως απευθείας στο έδαφος. Φυτά όπως λουλούδια, πολυετή φυτά και λαχανικά, ακόμη και μικροί θάμνοι μπορούν να φυτευτούν σε υπερυψωμένα παρτέρια ή γλάστρες. Δείτε την ενότητα «Φύτευση σε υπερυψωμένα παρτέρια».
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη, πρώτον, οι απαιτήσεις χώματος που έχουν τα δέντρα και οι θάμνοι και, δεύτερον, το βάθος της στρώσης χώματος που απαιτείται. Στον πίνακα που ακολουθεί, θα βρείτε συστάσεις για το βάθος του χώματος για διάφορα λαχανικά, το συνηθισμένο βάθος χώματος που συνιστάται για δέντρα και θάμνους, και αμέσως μετά, συστάσεις για τα κατάλληλα φυτά για διαφορετικούς τύπους χώματος.
Εάν το χώμα στον χώρο του θεραπευτικού κήπου είναι ικανοποιητικό, θα μπορούσατε κάλλιστα να αναμίξετε το υπάρχον χώμα με λίπασμα, με περισσότερο οργανικό υλικό ή άμμο, ή ό,τι χρειάζεται.
Απαιτήσεις βάθους χώματος για διάφορα λαχανικά:
| Κοντή Ρίζα | Μέτρια Ρίζα | Βαθιά Ρίζα |
| 25-35 εκ | 35-45 εκ | 45+ εκ |
| Ρόκα | Φασόλια, ξηρά | Αγκινάρα |
| Μπρόκολο | Φασολάκια | Σπαράγγι |
| Λαχανάκια Βρυξελλών | Αμπελοφάσουλα | Φασόλια Γίγαντες |
| Λάχανο | Παντζάρι | Μπάμια |
| Κουνουπίδι | Πεπόνι | Καρπούζι |
| Σέλινο, μαϊντανός | Καρότο | Κολοκύθες |
| Κινέζικο λάχανο, Bok Choy | Σέσκουλο | Ραβέντι |
| Καλαμπόκι | Αγγούρι | Δαυκί |
| Αντίδι | Μελιτζάνα | Γλυκοπατάτα |
| Σκόρδο | Kale (Κέιλ) | Τομάτα |
| Κρεμμύδι | Μπιζέλι | |
| Μαρούλι | Πιπεριά | |
| Κρεμμυδάκι, πράσο | Γογγύλι | |
| Πατάτα | Κολοκυθάκι | |
| Ραπανάκι | Ρέβα | |
| Σπανάκι |
Θάμνοι και μεγάλα πολυετή φυτά (80-150 εκ ύψος): 40-60 εκ βάθος
Δέντρα: 100 εκ *
*Τα δέντρα φυτεύονται συνήθως σε λάκκο και επομένως ΔΕΝ είναι απαραίτητο να προγραμματίσετε αυτό το βάθος με στρώση χώματος στον κήπο. (Βλέπετε το κεφάλαιο σχετικά με τα φυτά).
Πηγή: https://learn.eartheasy.com/guides/raised-beds-soil-depth-requirements/
Απαιτήσεις χώματος:
Αργιλώδες έδαφος
Το αργιλώδες έδαφος έχει εξαιρετική δομή για φύτευση, έχει καλή αποστράγγιση, συγκρατεί την υγρασία και συγκρατεί αρκετά καλά τα θρεπτικά συστατικά. Οι αποστραγγιστικές του ιδιότητες σημαίνουν ότι τα θρεπτικά συστατικά ξεπλένονται και θα χρειαστεί να προσθέσετε ξανά θρεπτικά συστατικά στο έδαφος, οπότε προσθέστε συχνά κομπόστ. Επίσης, τα αργιλώδη εδάφη τείνουν να είναι όξινα.
Πλεονεκτήματα: Το αργιλώδες έδαφος έχει καλή δομή και αποστραγγίζει καλά. Επίσης, συγκρατεί καλά τα θρεπτικά συστατικά, αν και μπορεί να ξεπλυθούν σε μέτριο βαθμό.
Μειονεκτήματα: Το αργιλώδες έδαφος είναι όξινο και θα χρειαστεί να προσθέσετε θρεπτικά συστατικά για να βοηθήσετε τα φυτά να ευδοκιμήσουν. Στα φυτά όπως οι κάκτοι δεν αρέσει το αργιλώδες έδαφος.
Δέντρα κατάλληλα για αργιλώδη εδάφη: Πεύκα, μαλακό σφενδάμι, γλεδίτσια, λεύκες, ιτιές
Θάμνοι: Τριανταφυλλιά, σουμάκι, αγιόκλημα, φουντουκιά, ορτανσία, αζαλέα και άρκευθος.
Τι ευδοκιμεί σε αργιλώδη εδάφη;
- Αναρριχώμενα φυτά
- Λαχανικά
- Μούρα
- Ριζώδεις καλλιέργειες
Τι δυσκολεύεται σε αργιλώδη εδάφη;
- Ντομάτες, μετά το στάδιο του σπορείου
- Φασολάκια
- Όψιμα λάχανο και κράμβη (σταυρανθή λάχανα)
- Κάκτοι
Ασβεστολιθικό έδαφος
Συγκριτικά με άλλα εδάφη, το ασβεστολιθικό έδαφος έχει μεγαλύτερους κόκκους και πετρώδη αίσθηση. Συνήθως, επικαλύπτει ασβεστολιθικά πετρώματα ή κιμωλία, οπότε στραγγίζει γρήγορα. Το ασβεστολιθικό έδαφος είναι αλκαλικό, οπότε μπορεί να προκαλέσει στα φυτά καχεκτική ανάπτυξη, καθώς και κιτρινωπά φύλλα.
Είναι δυνατόν να αλλάξετε το ασβεστολιθικό έδαφος, αλλά χρειάζεται αρκετή δουλειά, όπως να προσθέσετε οργανικά λιπάσματα και να εξισορροπήσετε τα επίπεδα του pH. Προσθέστε τύρφη στο έδαφος για να βελτιώσετε τη συγκράτηση του νερού και να βελτιώσετε την ικανότητα επεξεργασίας του χώματος.
Πλεονεκτήματα: είναι πρωταθλητής στο να στραγγίζει καλά και είναι εύκολο στην επεξεργασία.
Μειονεκτήματα: είναι αλκαλικό, επομένως τα φυτά που χρειάζονται όξινο έδαφος δεν θα τα πάνε καλά. Επίσης, αποβάλλει το σίδηρο και το μαγνήσιο.
Δέντρα κατάλληλα για ασβεστολιθικό έδαφος: Μηλιά, Αχλαδιά, Κερασιά, Ginkgo, Πεύκο, Οξιά, Κοινή βελανιδιά.
Θάμνοι: Λεβάντα, Δενδρολίβανο, Βουδδλεΐα, Κεάνωθος
Τι ευδοκιμεί σε ασβεστολιθικό έδαφος;
- Σπανάκι
- Παντζάρια
- Γλυκό καλαμπόκι
- Λάχανο
- Πασχαλιές
Τι δυσκολεύεται σε ασβεστολιθικό έδαφος;
- Βατόμουρα
- Ντομάτες
Αμμώδες έδαφος
Το αμμώδες έδαφος απαιτεί συχνές οργανικές τροποποιήσεις, όπως μείγματα οργανικών λιπασμάτων, σκόνη από παγετώδη πετρώματα ή σκόνη από φύκια. Είναι επίσης καλή ιδέα να προσθέσετε εδαφοκάλυψη σε κήπους με αμμώδες έδαφος, επειδή βοηθά στη συγκράτηση της υγρασίας.
Πλεονεκτήματα: Το αμμώδες έδαφος στραγγίζει καλά και θερμαίνεται γρήγορα. Είναι ιδανικό για σπορόφυτα και σκάβεται εύκολα.
Μειονεκτήματα: Τα θρεπτικά στοιχεία αποστραγγίζονται γρήγορα. Δεν είναι τόσο γόνιμο όσο άλλοι τύποι και στεγνώνει γρήγορα.
Μερικά από τα καλύτερα δέντρα για ξηρά, αμμώδη εδάφη είναι οι σφενδάμοι, οι κουτσοπιές, οι μπολιασμένοι κυδωνίαστροι, οι ευκάλυπτοι, οι κραταιγός (ιπποφαές), τα λαβουρνάρια, οι μανόλιες, οι βελανιδιές, οι ανθισμένες κερασιές, οι ροβίνιες, οι ασημένιες σημύδες και οι αγριοσορβοί.
Τι ευδοκιμεί σε αμμώδες έδαφος;
- Κηπευτικά με ρίζες, όπως καρότα, πατάτες και παστινάκια
- Μαρούλια
- Φράουλες
- Καλαμπόκι
- Κολοκυθάκια
Τι δυσκολεύεται σε αμμώδες έδαφος;
- Λάχανο
- Μπρόκολο
- Μπιζέλια
Αργιλώδες έδαφος
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το αργιλώδες έδαφος είναι η μειωμένη αποστράγγιση και η έλλειψη θυλάκων αέρα. Φανταστείτε ότι πλάθετε πηλό- είναι παχύς και πυκνός. Έτσι είναι το αργιλώδες έδαφος. Επίσης, το αργιλώδες χώμα χρειάζεται χρόνο για να ζεσταθεί την άνοιξη και είναι δύσκολο να καλλιεργηθεί.
Το θετικό είναι ότι, αν οι κηπουροί βελτιώσουν την αποστράγγιση του εδάφους, τότε το αργιλώδες χώμα είναι φανταστικό για καλλιέργειες, επειδή παρέχει άφθονα θρεπτικά συστατικά για τα φυτά. Αυτό σημαίνει ότι σε έναν θεραπευτικό κήπο μπορεί να είναι ο πιο προτιμώμενος τύπος εδάφους για να ευδοκιμήσουν πολλοί ενδιαφέροντες θάμνοι και πολυετή φυτά.
Πλεονεκτήματα: Το νερό δεν αποστραγγίζει τόσο γρήγορα όσο κάποιοι άλλοι τύποι χώματος.
Μειονεκτήματα: Το έδαφος μπορεί να λιμνάζει και χρειάζεται χρόνος για να ζεσταθεί. Επίσης, είναι πιο δύσκολο να το σκάψετε.
Δέντρα κατάλληλα για αργιλώδη εδάφη: Συνήθως είναι παρόμοια με τα δέντρα για ασβεστολιθικά εδάφη, όπως τα δέντρα από το γένος της μηλιάς, της αγριοκυδωνιάς, του άλνος, της σημύδας, της κούσας, της μανόλιας, του ιαπωνικού σφενδάμι, του κυδωνίαστρου.
Τι ευδοκιμεί σε αργιλώδη εδάφη;
- Λαχανικά καλοκαιρινής καλλιέργειας
- Οπωροφόρα δέντρα
- Διακοσμητικά δέντρα
- Πολυετή φυτά
- Αστράκι
- Περγαμόντο
Τι δυσκολεύεται σε αργιλώδη εδάφη;
- Καρότα
- Δαυκιά
- Μαλακά μούρα
Αν δεν θέλετε να δημιουργήσετε υπερυψωμένα παρτέρια, υπάρχουν μερικές λύσεις:
1. Ρυθμίστε το επίπεδο pH
Τα περισσότερα φυτά προτιμούν ένα ουδέτερο έδαφος, αλλά ορισμένα προτιμούν ελαφρώς όξινα ή αλκαλικά εδάφη. Η προσαρμογή των επιπέδων pH βοηθάει στο να γίνει το έδαφος πιο φιλόξενο για τα φυτά που θέλετε να καλλιεργήσετε.
- Για να κάνετε το έδαφος πιο αλκαλικό, προσθέστε αλεσμένο ασβέστη.
- Για να κάνετε το έδαφος πιο όξινο, προσθέστε θειικό αργίλιο ή θείο.
2. Προσθήκη θρεπτικών στοιχείων
Ορισμένα εδάφη, όπως το αμμώδες έδαφος, χάνουν γρήγορα τα θρεπτικά τους στοιχεία, οπότε πρέπει να προσθέσετε κι άλλα. Η οργανική ύλη, όπως το κομπόστ και η σάπια κοπριά, εμπλουτίζει το έδαφος, ενώ παράλληλα βελτιώνει την υφή του. Στην περίπτωση του αμμώδους εδάφους, η προσθήκη κομπόστ κάνει το έδαφος να συγκρατεί περισσότερο την υγρασία.
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε οργανικά εδαφοβελτιωτικά, όπως τα κομμένα χόρτα και τα τεμαχισμένα φύλλα. Τα οργανικά εδαφοβελτιωτικά διασπώνται με την πάροδο του χρόνου, στέλνοντας θρεπτικά στοιχεία στο έδαφος και βελτιώνοντας τη δομή του εδάφους.
3. Αύξηση της αποστράγγισης
Εάν το χώμα σας συγκρατεί πολύ νερό, πρέπει να αυξήσετε την αποστράγγιση. Ορισμένοι κηπουροί προσθέτουν κομπόστ ή άμμο στο χώμα για να το βοηθήσουν να αποστραγγίζει καλύτερα. Η ανάμειξη διαφόρων ειδών χώματος μπορεί να δημιουργήσει μια ιδανική κατάσταση.
4. Κατακράτηση περισσότερης υγρασίας
Από την άλλη πλευρά, μερικές φορές το χώμα αποστραγγίζει πολύ γρήγορα, οπότε πρέπει να το βοηθήσετε να διατηρήσει την υγρασία. Ένας τρόπος για να το πετύχετε αυτό είναι να χρησιμοποιήσετε οργανικά εδαφοβελτιωτικά γύρω από τα φυτά σας. Το εδαφοβελτιωτικό όχι μόνο βοηθά στη διατήρηση της υγρασίας, αλλά θα αλλάξει και τη δομή του εδάφους. Μπορείτε επίσης να προσθέσετε βρύα τύρφης ή κομπόστ για να βοηθήσετε στη διατήρηση της υγρασίας.
Πηγή: https://morningchores.com/types-of-soil/
Φύτευση σε υπερυψωμένα παρτέρια [2]
Σε έναν κήπο για άτομα με προβλήματα όρασης ή σωματικούς περιορισμούς, συνιστάται να φυτεύονται τα περισσότερα πολυετή φυτά και λουλούδια σε υπερυψωμένα παρτέρια κατά μήκος των μονοπατιών ή άλλων πεζοδρομίων που θα τα καθιστούν προσβάσιμα. Δείτε την εικόνα.
Εικόνα 30. Υπερυψωμένα παρτέρια στον κήπο Hälsoträdgarden στο Kristianstad, Σουηδία. Φωτογραφία Karin Palmlof
Δεδομένου ότι το ύψος που συνιστάται για τις γλάστρες και τα υπερυψωμένα παρτέρια δεν ταιριάζει πάντα με το βάθος του εδάφους, μπορεί να χρειαστεί να συμπληρωθεί. Αυτό το υπόστρωμα γεμίσματος είναι σημαντικό, καθώς μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της υγρασίας στα υπερυψωμένα παρτέρια. Είναι επίσης σημαντικό να μην χρησιμοποιείτε χώμα που περιέχει ζιζάνια ή άλλους σπόρους. Μια άλλη σημαντική πτυχή είναι το βάρος του χώματος. Εάν δημιουργείτε τον θεραπευτικό κήπο σε μια ταράτσα ή πάνω από ένα γκαράζ, το υπόστρωμα γεμίσματος που συνιστάται είναι διογκωμένος πηλός ή κάτι παρόμοιο και το τελικό βάρος του μικτού υποστρώματος πρέπει να υπολογίζεται σε kg/m2 το οποίο είναι υγρό.
Συνήθως χρησιμοποιείται η μέθοδος της λαζάνιας για το γέμισμα του υπερυψωμένου παρτεριού. Τα φύλλα και τα κομμένα χόρτα είναι εξαιρετικά οργανικά υλικά μεγάλου όγκου, τα οποία μπορούν να στρωθούν στις κατώτερες περιοχές των ψηλών υπερυψωμένων παρτεριών, όπου θα κομποστοποιηθούν αργά με την πάροδο του χρόνου σε πλούσιο χώμα. Επιδιώξτε την αναλογία δύο μέρη κομμένων φύλλων προς ένα μέρος κομμένων χόρτων. Προσθέστε τα κομμένα χόρτα σε λεπτές στρώσεις για να αποφύγετε τη δημιουργία στρώματος που δεν θα κομποστοποιείται. Θα μπορούσατε επίσης να συμπεριλάβετε άχυρο (όχι σανό, που περιέχει σπόρους), ροκανίδια ξύλου ή τεμαχισμένο φλοιό.
Μόλις τα παρτέρια γεμίσουν σε απόσταση 15 – 30 εκ από το πάνω μέρος, προσθέστε ένα κάλυμμα που μπορεί να κομποστοποιηθεί, όπως μη επεξεργασμένο χαρτόνι (εμποδίζει το καλό σας χώμα να περάσει προς τα κάτω πολύ γρήγορα) και στη συνέχεια γεμίστε το υπόλοιπο με το μείγμα χώματος που έχετε επιλέξει. Την επόμενη χρονιά, θα διαπιστώσετε ότι το επίπεδο του εδάφους έχει κατέβει λόγω της αποσύνθεσης και της καθίζησης των κατώτερων στρωμάτων, οπότε θα έχετε αρκετό χώρο για να προσθέσετε ένα νέο στρώμα κομπόστ από πάνω.
Στο μέλλον, τα χαμηλότερα στρώματα μπορούν να ανατραπούν και να χρησιμοποιηθούν ως εδαφοβελτιωτικό. Εάν χρησιμοποιείτε πολύ βαθιά δοχεία αντί για υπερυψωμένα παρτέρια, μπορείτε να προσθέσετε ένα αδρανές «υλικό γεμίσματος» στον πυθμένα του δοχείου, όπως τούβλα, κανάτες γάλατος ή πέτρες. Καλύψτε το υλικό γεμίσματος με ύφασμα πρασίνου, το οποίο θα επιτρέψει την αποστράγγιση αλλά θα αποτρέψει την απώλεια χώματος, πριν προσθέσετε το επιλεγμένο μείγμα χώματος.
[1] Ελέγξτε την ποιότητα του ξύλου θάβοντάς το υπό πίεση. Ένα παράδειγμα είναι το ξύλο σφραγισμένο με UC4 (American Wood Protection Association). Έτσι θα ξέρετε ότι αντιμετωπίζεται να είναι σε επαφή με το έδαφος.
[2] Τα δέντρα φυτεύονται συνήθως σε μια τρύπα, επομένως ΔΕΝ είναι απαραίτητο να προβλεφθεί αυτό το βάθος του στρώματος του εδάφους στον κήπο. Δείτε το κεφάλαιο για τα φυτά.
[3] Ο τρόπος κατασκευής των υπερυψωμένων κρεβατιών και τα διάφορα προτεινόμενα μέτρα θα αναλυθούν στο κεφάλαιο που είναι αφιερωμένο στα έπιπλα.